Trust to narzędzie prawa zwyczajowego stosowane głównie w krajach anglosaskich. Pozwala powierzającemu na przekazanie zarządzania swoimi aktywami powiernikowi, który ma obowiązek działać zgodnie z instrukcjami powierzającego. Trusty są elastycznymi instrumentami prawnymi, które mogą być wykorzystywane do różnorodnych celów, takich jak planowanie majątkowe, ochrona majątku czy minimalizacja podatków.
Fundacja natomiast jest narzędziem prawa cywilnego, popularnym w Europie i krajach skolonizowanych przez Belgię, Francję, Portugalię, Holandię i Niemcy. Fundacja pozwala założycielowi przeznaczyć majątek na konkretny cel, często związany z działalnością charytatywną. Fundacja jest osobą prawną, co oznacza, że posiada osobowość prawną i może działać w imieniu własnym.
Kluczowe Różnice
- Podstawa prawna: Trusty działają w oparciu o prawo zwyczajowe, natomiast fundacje na bazie prawa cywilnego.
- Osobowość prawna: Fundacja jest osobą prawną, natomiast trust nie jest niezależnym podmiotem prawnym.
- Cele i funkcje: Trusty są często używane do ochrony majątku, optymalizacji podatkowej i ochrony przed wierzycielami. Fundacje z kolei koncentrują się głównie na celach charytatywnych i działalności non-profit.
- Rejestracja i publiczność: Dokumenty fundacji są publicznie dostępne, podczas gdy trusty zazwyczaj pozostają prywatne.
- Beneficjenci: W trustach beneficjentami są określone osoby lub organizacje, które czerpią korzyści zgodnie z umową powierniczą. W fundacjach zyski są przeznaczane na realizację celu fundacji.
Jurysdykcje
Różne jurysdykcje oferują różne możliwości w zakresie tworzenia trustów i fundacji:
Trusty:
- Kajmany
- Wyspy Cooka
- Brytyjskie Wyspy Dziewicze
- Cypr
- Guernsey
- Hongkong
- Wyspa Man
- Malta
- Mauritius
- Nevis
- Nowa Zelandia
- Singapur
Fundacje:
- Luksemburg
- Liechtenstein
- Szwajcaria
- Monako
- Panama
- Curacao
- Kraje Europy kontynentalnej
Co Wybrać?
Decyzja o wyborze między trustem a fundacją zależy od Twoich indywidualnych celów. Oba narzędzia mają swoje zalety i wady. Trusty oferują większą elastyczność i prywatność, natomiast fundacje mogą być bardziej odpowiednie do celów charytatywnych i działalności non-profit. W Polsce dzięki ustawie o fundacjach rodzinnych oraz opracowanych przez Nas rozwiązaniach zawartych w „Advanced Trusts Foundation” łączymy oba rozwiązania w jednym.
Podsumowanie
W Polsce koncepcja fundacji rodzinnej została wprowadzona stosunkowo niedawno, zainspirowana międzynarodowymi strukturami trustów fundacyjnych. Rządowy projekt wpłynął do sejmu 23 listopada 2022 r. a samą ustawę podpisał Prezydent 6 lutego 2023 r. Sama ustawa weszła w życie dnia 22 maja 2023 r.
Tworząc polską ustawę o fundacji rodzinnej, wzorowano się na rozwiązaniach prawnych stosowanych w kilku krajach, ale najbardziej inspirowano się ustawodawstwem niemieckim i holenderskim. Niemiecka fundacja rodzinna (Familienstiftung) oraz holenderska fundacja (Stichting) służyły jako główne modele dla polskich ustawodawców.
W szczególności, niemieckie prawo dotyczące fundacji rodzinnych było kluczowym punktem odniesienia, ponieważ umożliwia ono tworzenie fundacji mających na celu ochronę majątku rodzinnego oraz zapewnienie jego zarządzania i dystrybucji zgodnie z wolą fundatora. Holenderski model Stichting również był istotny ze względu na jego elastyczność i popularność w zarządzaniu majątkiem rodzinnym w Europie.
Warto również zauważyć, że polska ustawa o fundacji rodzinnej uwzględniała specyfikę polskiego systemu prawnego oraz potrzeby i oczekiwania polskich przedsiębiorców, co sprawiło, że jest ona dostosowana do lokalnych warunków, mimo że czerpie z doświadczeń innych krajów.
Autor: Wojciech Kaldyk
Nota od autora:
- Obrazek wyróżniający wygenerowany przez DALL-E, model sztucznej inteligencji z OpenAI.
- Przy tworzeniu tego artykułu korzystałem z pomocy narzędzi sztucznej inteligencji, w tym Chat GPT, które wspierały mnie w analizie dokumentów źródłowych oraz redagowaniu ostatecznej treści. Mimo to, wszelkie opinie i wnioski należą wyłącznie do mnie jako autora.
- Niniejsze opracowanie ma charakter poglądowy. Przed wdrożeniem jakiegokolwiek modelu zalecam skontaktowanie się z wyspecjalizowanym radcą prawnym, doradcą podatkowym oraz wystąpienie do Krajowej Informacji Skarbowej w celu uzyskania interpretacji podatkowej lub opinii zabezpieczającej. Należy pamiętać, że przepisy mogą się zmieniać.
