Wstęp
Trusty fundacyjne, znane także jako trusty rodzinne lub trusty fundacyjne (ang. foundation trusts), mają długą i złożoną historię, która sięga czasów średniowiecza. Koncepcja trustu jako takiego powstała w anglosaskim systemie prawnym, a jego korzenie można znaleźć już w XII wieku.
Średniowiecze
W średniowieczu w Anglii, trusty były używane do zarządzania majątkiem, zwłaszcza w kontekście własności ziemskiej. Rycerze, wyjeżdżając na krucjaty, przekazywali swoje ziemie w zaufaniu (trust) innym osobom, aby zarządzały nimi na rzecz ich rodzin.
Renesans i Wczesna Nowożytność
W okresie renesansu trusty zyskały na popularności, zwłaszcza w Anglii, jako sposób na ochronę majątku przed konfiskatą przez monarchów i rząd. W XVII wieku trusty zaczęły być używane przez bogate rodziny do zarządzania i ochrony majątku na rzecz przyszłych pokoleń.
XIX i XX wiek
W XIX i XX wieku trusty ewoluowały, a ich zastosowanie stało się bardziej zróżnicowane. W USA trusty były używane do celów charytatywnych, a także do zarządzania majątkiem prywatnym. W XX wieku pojawiły się bardziej złożone struktury trustów, w tym trusty offshorowe, które oferowały korzyści podatkowe i ochronę majątku.
Zasady Działania Trustów Fundacyjnych (Fundacji Rodzinnych)
Trusty fundacyjne działają na podstawie kilku kluczowych zasad:
1. Twórca Trustu (Settlor): Osoba, która tworzy trust i przekazuje do niego
swoje aktywa.
2. Trustee: Zarządca trustu, który jest odpowiedzialny za zarządzanie aktywami
zgodnie z warunkami trustu.
3. Beneficjenci: Osoby, które mają prawo do korzyści wynikających z trustu.
4. Dokument Trustu: Prawny dokument ustanawiający trust, określający jego
zasady i warunki.
TRUSTY FUNDACYJNE MOGĄ BYĆ UŻYWANE DO RÓŻNYCH CELÓW, W TYM:
- OCHRONA MAJĄTKU PRZED ROSZCZENIAMI WIERZYCIELI.
- PLANOWANIE SUKCESJI I ZARZĄDZANIE MAJĄTKIEM NA RZECZ PRZYSZŁYCH POKOLEŃ.
- MINIMALIZACJA OBCIĄŻEŃ PODATKOWYCH.
- WSPARCIE CELÓW CHARYTATYWNYCH.
Źródło rozwiązań
W średniowieczu w Anglii, trusty były używane do zarządzania majątkiem, zwłaszcza
w kontekście własności ziemskiej. Rycerze, wyjeżdżając na krucjaty, przekazywali
swoje ziemie w zaufaniu (trust) innym osobom, aby zarządzały nimi na rzecz ich
rodzin.
W szczególności, niemieckie prawo dotyczące fundacji rodzinnych było kluczowym
punktem odniesienia, ponieważ umożliwia ono tworzenie fundacji mających na celu
ochronę majątku rodzinnego oraz zapewnienie jego zarządzania i dystrybucji
zgodnie z wolą fundatora. Holenderski model Stichting również był istotny ze względu
na jego elastyczność i popularność w zarządzaniu majątkiem rodzinnym w Europie
Warto również zauważyć, że polska ustawa o fundacji rodzinnej uwzględniała
specyfikę polskiego systemu prawnego oraz potrzeby i oczekiwania polskich
przedsiębiorców, co sprawiło, że jest ona dostosowana do lokalnych warunków,
mimo że czerpie z doświadczeń innych krajów.
Fundacja Rodzinna w Polsce
W Polsce koncepcja fundacji rodzinnej została wprowadzona stosunkowo niedawno, zainspirowana międzynarodowymi strukturami trustów fundacyjnych. Rządowy projekt wpłynął do sejmu 23 listopada 2022 r. a samą ustawę podpisał Prezydent 6 lutego 2023 r. Sama ustawa weszła w życie dnia 22 maja 2023 r.
POWODY WPROWADZENIA FUNDACJI RODZINNEJ W POLSCE
1. Planowanie Sukcesji: Fundacje rodzinne pozwalają na lepsze planowanie
sukcesji majątkowej i zachowanie ciągłości biznesowej.
2. Ochrona Majątku: Chronią majątek rodziny przed roszczeniami wierzycieli i
innymi zagrożeniami.
3. Redukcje obciążeń podatkowych: Umożliwiają korzystniejsze rozwiązania
podatkowe.
4. Zarządzanie Aktywami: Umożliwiają profesjonalne zarządzanie majątkiem
rodzinnym.
ZASADY DZIAŁANIA FUNDACJI RODZINNEJ W POLSCE
Fundacje rodzinne w Polsce działają na podobnych zasadach jak trusty fundacyjne:
1. Fundator: Osoba tworząca fundację i przekazująca do niej swoje aktywa.
2. Zarząd: Organ zarządzający fundacją, odpowiedzialny za jej działalność i
realizację celów.
3. Beneficjenci: Osoby, które mają prawo do korzyści z fundacji, zwykle
członkowie rodziny fundatora.
4. Statut Fundacji: Dokument określający zasady funkcjonowania fundacji, jej
cele i strukturę.
Wprowadzenie fundacji rodzinnych w Polsce ma na celu dostarczenie narzędzia
prawnego, które pozwoli polskim rodzinom lepiej zarządzać swoim majątkiem,
planować sukcesję, chronić swoje aktywa w sposób bardziej efektywny i
zorganizowany oraz zapobiec odpływowi kapitału za granicę.