5) Majątek Fundacji

Dyrektor KIS stwierdził, że waluta wirtualna nie jest instrumentem finansowym, ani też nie może być uznana za prawo o podobnym charakterze do papierów wartościowych i instrumentów pochodnych, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy o fundacji rodzinnej.

Argumentował, że kryptowaluty nie posiadają cech charakterystycznych dla instrumentów finansowych wymienionych wprost w przepisie, czyli papierów wartościowych i instrumentów pochodnych. Są to cyfrowe wyznaczniki wartości, którymi obrót nie podlega wysoce sformalizowanemu reżimowi obrotu instrumentami finansowymi ani też nadzorowi odpowiednich organów.

Ponadto waluta wirtualna jest pojęciem zdefiniowanym w ustawie o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Gdyby zatem zamiarem ustawodawcy było włączenie obrotu walutą wirtualną do zakresu dozwolonej działalności gospodarczej fundacji rodzinnej, to powinno to zostać wyrażone w tej ustawie. 

-Waluta wirtualna nie stanowi też zagranicznego środka płatniczego, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 6 ustawy o fundacji rodzinnej – stwierdził dyrektor KIS. Zatem pozostaje Fundacji Rodzinnej dwa sposoby na inwestowanie w kryptowaluty: beneficjent nabywa bezpośrednio walutę  wirtualną poprzez udzieloną mu pożyczkę, albo alternatywnie kupić instrument pochodny, którego instrumentem bazowym będzie waluta wirtualna. Jeśli fundacja będzie chciała zainwestować w waluty wirtualne, to zrobi to pośrednio – poprzez zakup instrumentu pochodnego z instrumentem bazowym w postaci kryptowaluty.

• Tokeny o wartości kolekcjonerskiej – dla celów inwestycyjnych, podlegają zwolnieniu 
• Tokeny będące instrumentem finansowym – Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 4 ufr, fundacja może wykonywać działalność gospodarczą w zakresie nabywania i zbywania papierów wartościowych, instrumentów pochodnych i praw o podobnym charakterze.
• Tokeny o wartości użytkowej tzw. „utility tokens” – pamiętaj: wniesienie tokenu do Fundacji Rodzinnej z którego korzysta Beneficjent – będzie traktowane jako świadczenie otrzymane od fundacji. W takiej sytuacji fundacja rodzinna będzie musiała zapłacić podatek od takiego świadczenia w wysokości 15 proc. CIT. Wysokość czynszu ustalona zostanie rynkowo. Są również i korzyści takiej sytuacji.

Przypomnieć należy, że art. 5 ust. 1 pkt 6 ufr, jako bezpośrednio wpływający na normę art. 6 ust. 1 pkt 25 (w zw. z art. 6 ust. 7) updop, która dotyczy zwolnienia podatkowego musi być interpretowany ściśle (literalnie), podobnie jak wszystkie przepisy o takim charakterze.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 8, 9, 10 ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. Prawo dewizowe (t. j. Dz.U. z 2022 r. poz. 309):

W rozumieniu ustawy:

8) wartościami dewizowymi są zagraniczne środki płatnicze oraz złoto dewizowe i platyna dewizowa;

9) zagranicznymi środkami płatniczymi są waluty obce i dewizy;

10) walutami obcymi są znaki pieniężne (banknoty i monety) będące poza krajem prawnym środkiem płatniczym (…).

Z kolei w pkt 17 i 18 określono co stanowi obrót dewizowy z zagranicą i w kraju.

Literalna wykładnia przepisu art. 5 ust. 1 pkt 6 ufr nie pozostawia wątpliwości, że dozwoloną działalnością fundacji objęty jest obrót zagranicznymi środkami płatniczymi jedynie wówczas, gdy służy on dokonywaniu płatności związanych z działalnością fundacji rodzinnej.

Zatem obrót zagranicznymi środkami płatności w celu uzyskania dodatnich różnic kursowych  nie mieści się w dozwolonej działalności fundacji wymienionej art. 5 ust. 1 pkt 6 updop, tym samym dochód nie korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 25 w zw. z art. 6 ust. 7 updop.

• Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
• Art. 10 ust. 1 ww. ustawy wymienia wśród źródeł przychodów m. in.:
  • kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c (pkt 7);
  • inne źródła (pkt 9).
• Zgodnie z art. 17 ust. 1 ww. ustawy:  Za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się:
  • odsetki od pożyczek;
  • odsetki od wkładów oszczędnościowych i środków na rachunkach bankowych lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 5;
  • odsetki (dyskonto) od papierów wartościowych;
    • wykup przez emitenta obligacji, od których są należne świadczenia okresowe;
  • dywidendy i inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych faktycznie uzyskane z tego udziału, w tym również:

    • dywidendy z akcji złożonych przez członków pracowniczych funduszy emerytalnych na rachunkach ilościowych,

      oprocentowanie udziałów członkowskich z nadwyżki bilansowej (dochodu ogólnego) w spółdzielniach,

      podział majątku likwidowanej osoby prawnej lub spółki,

      wartość dokonanych na rzecz wspólników spółek, nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, określoną według zasad wynikających z art. 11 ust. 2-2b;

  • przychody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 1c;
  • przychody z:

    • odpłatnego zbycia udziałów (akcji), udziałów w spółdzielni oraz papierów wartościowych,

      realizacji praw wynikających z papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi;

  • przychody z odpłatnego zbycia prawa poboru, w tym również ze zbycia prawa poboru akcji nowej emisji przez pracowniczy fundusz emerytalny w imieniu członka funduszu;
  • przychody członków pracowniczych funduszy emerytalnych z tytułu przeniesienia akcji złożonych na rachunkach ilościowych do aktywów tych funduszy;
  • wartość wkładu określoną w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku wartość wkładu określoną w innym dokumencie o podobnym charakterze – w przypadku wniesienia do spółki albo do spółdzielni wkładu niepieniężnego; jeżeli jednak wartość ta jest niższa od wartości rynkowej tego wkładu albo wartość wkładu nie została określona w statucie, umowie albo innym dokumencie o podobnym charakterze, za przychód uważa się wartość rynkową takiego wkładu określoną na dzień przeniesienia własności przedmiotu wkładu niepieniężnego; przepis art. 19 ust. 3 stosuje się odpowiednio;
  • przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających;
  • przychody z odpłatnego zbycia waluty wirtualnej;
  • przychody z tytułu otrzymania składników majątku w związku z likwidacją spółki niebędącej osobą prawną, wystąpieniem wspólnika z takiej spółki lub zmniejszeniem udziału kapitałowego w takiej spółce, w wyniku otrzymania których Rzeczpospolita Polska traci prawo do opodatkowania dochodów ze zbycia tych składników majątku.

•  spółkom kapitałowym, w których fundacja rodzinna posiada udziały albo akcje,

• spółkom osobowym, w których fundacja rodzinna uczestniczy jako wspólnik,

•  beneficjentom.

  Nabycie w drodze cesji wierzytelności o zwrot pożyczek wraz z odsetkami nie mieści się w dyspozycji ww. przepisu. Art. 5 ust. 1 pkt 5 ufr wyraźnie wskazuje, że fundacja rodzinna może wykonywać działalność w zakresie udzielania pożyczek. A zatem to fundacja rodzinna powinna być podmiotem udzielającym pożyczki. Przejęcie przez fundację (w formie cesji tj. przelewu wierzytelności) wierzytelności o zwrot pożyczek wraz z odsetkami przysługujących Wnioskodawcy lub osobom najbliższym Wnioskodawcy względem spółek nie jest równoznaczne z udzieleniem pożyczki. Powyższa działalność będzie stanowić działalność wykraczającą poza zakres określony w art. 5 ust. 1 pkt 5 ufr, zatem nie będzie korzystać ze zwolnienia na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 25 updop i w związku z tym będzie opodatkowana jako wykraczająca poza dopuszczalny zakres działalności fundacji rodzinnej – czyli 25%.